เมล็ดพันธุ์พืชที่ใช้ทำพันธุ์ เพาะปลูกในทางการค้านั้นแบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ

1. พันธุ์เปิด หรือ ที่เรียกว่า โอ.พี. (O.P.) ที่ย่อมาจากคำว่า Open breed ความหมายของมันก็คือ เป็นเมล็ดพันธุ์สายพันธุ์แท้ ที่มีพันธุ์กรรมคงที่ ไม่มีการแปรปรวนทางพันธุกรรมเกิดขึ้น หากมีการนำเมล็ดที่ได้จากการเพาะปลูกในรุ่นถัดๆกันไปทำการเพาะปลูกขยายพันธุ์ ก็จะได้ต้นที่มีลักษณะที่เหมือนต้นเดิมทุกประการ ทั้งรูปทรง โครงสร้าง และผลผลิต พูดให้เข้าใจง่ายๆก็คือ เราสามารถเก็บพันธุ์เองได้ 

2. ส่วนเมล็ดพันธุ์ F1 (F one hybrid) เป็นเมล็ดพันธุ์สายพันธุ์ลูกผสม ในชั่ว (รุ่น) ที่เกิดจากการผสมข้าพันธุ์ระหว่างพันธุ์แท้ 2 สายพันธุ์ (อาจจะ 3 หรือ 4 สายพันธุ์ก็ได้) เมื่อนำเมล็ดที่ได้ไปปลูกจะมีการเปลี่ยแปลงของลักษณะเกิดขึ้นผิดไปจากเดิม (ทั้ง 2 สายพันธุ์) ลักษณะที่เปลี่ยนแปลงไปนั้นจะดีขึ้น หรือเลวลงก็ได้ (แต่ส่วนใหญ่จะดีขึ้น เช่นความแข็งแรง การให้ผลผลิต และอื่นๆอีกหลายลักษณะ ขึ้นอยู่กับพันธุกรรมของต้นที่นำมาผสมกัน) เมล็ดพันธุ์ชนิดนี้มีความแปรปรวนของพันธุกรรมสูง มีการกระจายตัวของหน่วยพันธุกรรมมาก เมล็ดพันธุ์ที่ได้จากต้น เอฟ วัน เมื่อนำไปปลูกจะมีความแตกต่างกันในหลายลักษณะ จะไม่เหมือนต้นแม่ ดังนั้นจึงไม่ควรเก็บมาทำพันธุ์ต่อไป ส่วนใหญ่จะเป็นเมล็ดพันธุ์ที่ผลิตในเชิงการค้า เนื่องจากให้ผลดีกว่า ผลผลิตสูงกว่า พันธุ์เปิด ปัจจุบันเมล็ดพันธุ์พืชผักจะเป็นลูกผสม ไฮบริดเสียส่วนใหญ่ นอกจากผลดีทางพันธุกรรมแล้ว ยังควบคุมสายพันธุ์ไว้ในการควบคุมเพื่อหวังผลทางการตลาดได้ด้วย (ถือเป็นความลับ และลิขสิทธิ์)