เท่าที่ผ่านมา สารคดีทางการเกษตรที่นำเสนอจะเป็นเรื่องของการเพาะปลูกพืชเสียเป็นส่วนใหญ่ ครั้งนี้ ขอคั่นด้วยเรื่องของสัตว์และแมลงสักเรื่อง วิธีการเลี้ยงสัตว์เช่นนี้ เกษตรกรบ้านเราก็ทำอยู่ แต่ไม่จริงจังเป็นล่ำเป็นสันเหมือนที่ทำกันในประเทศจีน และส่วนมากนำมาใช้กับสัตว์ปีก (เป็ด ไก่) สัตว์น้ำ (ปลา กบ) แต่ถ้า .....

หมูที่เลี้ยง-ขุนด้วยหนอนแมลงวัน คุณกล้ากินไหม ?

ที่อำเภอ ผู่เจียงเซี่ยน (蒲江县) มณฑลสื้อชวน เมืองเฉิงตู ประเทศจีน (เมืองที่ปลูกพริกส่งออกมากที่สุดของประเทศ) ได้ประสบกับปัญหายุ่งยาก น่าหนักใจกับการลงทุนโครงการสาธิตเลี้ยงสัตว์ครบวงจรด้วยโปรตีนคุณค่าสูง ในวงเงินลงทุนสูงถึง 12 ล้านหยวน (62.5 ล้านบาท) ที่ผู้บริโภคยังไม่ยินดีซื้อหามารับประทานกัน เพราะยังกระอักกระอ่วนใจที่รู้ว่า หมูเหล่านี้เลี้ยงดูด้วยตัวหนอนแมลงวัน

ปรากฏการณ์ในประเทศจีนที่เราเห็นๆนั้น ไม่ว่าจะเป็นการก่อสร้าง หรือกิจการด้านอื่นใดก็ตามแต่ จะเห็นว่าเป็นการก่อสร้างดำเนินงานใหญ่ๆโตๆมหึมาทั้งสิ้น ยกตัวอย่างให้เห็นได้จากการเพาะเห็ดเข็มทองได้ถึงวันละ 30 ตัน  (30,000 กิโลกรัม) จากโรงงานเพาะเห็ดเพียงโรงเดียว แต่ในสายตาของชาวจีนแล้ว มันไม่ใช่ตัวเลขที่สูงเลย เพราะอย่าลืมว่า ประเทศจีนนั้นมีประชากรสูงถึง พันสามร้อยล้านเลยทีเดียว เมื่อถัวเฉลี่ยเกลี่ยกระจายแล้ว ยังมองไม่เห็นตัวเลขที่เป็นทศนิยม 3 หลักด้วยซ้ำไป

แมลงวันบ้าน

ดังนั้นอย่าได้ตื่นตาตื่นใจกับการผลิตหนอนแมลงวัน เพื่อใช้เลี้ยงสัตว์ที่ฟาร์มสาธิตแห่งนี้ ที่ผลิตหนอนแมลงวันได้ถึงวันละ ตันเศษๆ (พันกว่ากิโลกรัม) จากโรงเรือนขนาดใหญ่ที่ติดมุ้งลวดมิดชิด เพื่อป้องกันแมลงวันข้างในเล็ดลอดออกนอก และแมลงวันจากภายนอกมุดบินเข้าใน ด้วยแมลงวันที่เลี้ยงเพื่อผลิตตัวหนอนนั้น เป็นแมลงวันบ้านสายพันธุ์พิเศษปลอดเชื้อ ที่สามารถสร้างสารเป๊ปไทด์และสารไคตินภายในตัวแมลงวันเองได้ อนึ่งนักวิชาการกล่าวว่า สารแอ๊กทีฟเป๊ปไทด์นี้มีฤทธิ์ต้านทานเชื้อโรคได้สูงกว่า  สารเพ็นนิซิลลินถึง 900 เท่า ของเสป็คตรัมแสงเลยทีเดียว ดังนั้นในอาหารตัวหนอนที่ใช้เลี้ยงสัตว์จึงไม่จำเป็นต้องเสริมสารปฏิชีวนะอื่นใดๆ อีกทั้งสารไคตินนั้นยังสามารถสร้างภูมิต้านทานของร่างกายได้ดี สัตว์เลี้ยงที่ได้รับหนอนแมลงวันจึงมีสุขภาพแข็งแรงสมบูรณ์ดี

ตัวโรงเรือนที่ใช้เลี้ยงแมลงวันนั้น ส่วนที่เป็นช่องลมให้อากาศถ่ายเทได้นั้น ติดตั้งมุงลวดอย่างมิดชิดภายในโรงเรือนจัดให้แสงสลัวๆพอมองเห็น วัตถุที่ใช้เลี้ยงแมลงวันเพื่อผลิตตัวหนอนนั้นเป็นมูลสัตว์จากภายในฟาร์ม (ขี้หมู ขี้ไก่) มีกากน้ำตาล ส่าเหล้า และกากธัญพืชที่หีบอัดเอาน้ำมันออกไปแล้วเป็นส่วนเสริมเพิ่มเติม เจ้าหน้าที่บอกว่า มูลสัตว์เหล่านี้ ยังมีโปรตีนที่ย่อยไม่หมดหลงเหลืออีกประมาณ 70 เปอร์เซ็นต์ เป็นโปรตีนที่สัตว์สองขา สี่ตีนย่อยไม่ได้ แต่แมลงวันมีน้ำลายที่สามารถย่อยโปรตีนเหล่านี้ได้ อีกทั้งยังสามารถฆ่าเชื้อได้อีกด้วย นอกเหนือจากวัสดุเหล่านี้แล้ว ยังเสริมแป้งนม น้ำตาล และน้ำให้กับแมลงวันเหล่านี้อีกด้วย

ไก่ไข่ที่เลี้ยงไว้ 1 ตัว ต้องป้อนตัวหนอนให้ 40 กรัมต่อวัน (ประมาณ 3,000 ตัว) หมูตัวหนึ่งกินตัวหนอน 500 กรัม ถึง 750 กรัม (ตามขนาดน้ำหนักตัว) หมูที่เลี้ยงจนได้น้ำหนักส่งโรงเชือด ต้องใช้ตัวหนอนประมาณ 60 กิโลกรัม ปัจจุบัน ที่ฟาร์มสาธิตแห่งนี้มีไก่ไข่ 1,000 ตัว หมูขุน 40 ตัว คาดว่าในรอบหนึ่งปีจะมีผลผลิตไข่ 252,000 ฟอง และเนื้อสุกรประมาณ 30 ตัน

อนึ่ง การเลี้ยงสัตว์ดังกล่าวเป็นการสาธิตให้เกษตรกรเข้าใจถึง เกษตรวัฎจักร ที่นำเอามูลสัตว์ไปเพาะเลี้ยงตัวหนอน แล้วใช้หนอนเป็นอาหารเลี้ยงสัตว์ มูลสัตว์ที่ได้จากการเลี้ยงด้วยตัวหนอนแล้วนั้น นำไปใช้เป็นปุ๋ยสำหรับพืชผักที่ปลูกได้อย่างดี ถือเป็นการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่าสุดๆ

กำลังให้อาหาร หนอน แก่แม่ไก่ไข่

โปรดอย่าได้เข้าใจว่าผลผลิตไข่ไก่ เนื้อสุกรที่เลี้ยงด้วยหนอนแมลงวันนี้จะมีราคาถูกกว่าท้องตลาดนะครับ ราคาไข่ไก่ตกฟองละ 10 ถึง 15 บาทต่อฟอง และเนื้อสุกรนั้น ราคาสูงถึง 250 บาท กระทั่ง 280 บาทต่อกิโลกรัมเชียวนะ จะบอกไห่ (เพราะถือว่าเป็นผลิตผลเกษตรอินทรีย์ชนิดพิเศษ แต่ไม่ทราบว่าราคาปกติทั่วไปเป็นเท่าไร เพราะไม่ได้บอกกล่าวเอาไว้ในที่นี้) 

ได้มีการสอบถามถึงการตอบรับถึงผลิตผลไข่ไก่ หมูเนื้อ ที่ได้จากการเลี้ยงดูด้วยอาหาร หนอนแมลงวันจากฟาร์มสาธิตแห่งนี้ ชาวบ้านประชาชนส่วนใหญ่ให้ความเห็นว่า ถ้าหากไม่รู้ว่า ไข่ หมู ดังกล่าวได้มาจากการเลี้ยงดูด้วยหนอนแมลงวัน ก็คงกินได้สบายปากสบายท้อง แต่ถ้าหากได้รู้ล่วงหน้าว่าสัตว์เลี้ยงเหล่านี้กินหนอนแมลงวัน ก็คงกินไม่ลงเป็นแน่ มันทำใจลำบากอ่ะ ถึงแม้จะจะเป็นแมลงวันที่เลี้ยงด้วยการ Isolate เป็นพิเศษก็ตาม (แยกเลี้ยงเป็นการเฉพาะ) แต่ก็มีผู้คนจำนวนหนึ่งที่มีความรู้ความเข้าใจในวิทยาการที่ก้าวหน้า อย่างสาวพยาบาลอนงค์หนึ่ง บอกว่า เธอชอบกิน เพราะมีคุณค่าอาหารดีกว่า และอร่อยกว่าด้วยนะ นั่นแล้วแต่มุมมองในองค์ความรู้ของแต่ละคนเป็นแน่ แต่มีการพิสูจน์แล้วว่า เนื้อสุกรที่เลี้ยงด้วยหนอน (แมลงวัน) นั้นคุณภาพของเนื้อ และคุณค่าทางอาหารดีกว่าที่เลี้ยงดูด้วยอาหารสัตว์ธรรมดาทั่วไป

แต่ถ้าพิจารณาด้วยข้อเท็จจริงแล้ว สัตว์เลี้ยงที่เลี้ยงปล่อยไม่ว่าจะเป็นไก่ หรือสุกร นั้นอาหารที่จิก คุ้ยเขี่ยกินนั้นก็มีทั้งแมลง หนอน อะไรต่อมิอะไรสารพัดชนิดอยู่แล้ว อาจจะมีบางอย่างที่น่ากลัวน่าสะอิดสะเอียนยิ่งกว่าหนอนแมลงวันเสียอีก แต่เราก็กินกันได้อยู่ (โดยไม่คิดถึงมัน) เพราะสิ่งที่เรากินนั้นก็ไม่ใช่หนอนอยู่แล้ว จริงไหมเอ่ย

เนื้อสุกรที่เลี้ยงด้วยหนอนแมลงวัน

หมายเหตุ :

การใช้หนอนแมลงวันเลี้ยงไก่นั้น ให้เป็นตัวเป็นๆ ไม่เป็นปัญหา แต่ถ้าจะใช้เลี้ยงหมูแล้วไซร้ ต้องทำการบดปั่นตัวหนอนให้เป็นน้ำนมเสียก่อน เนื่องจากระบบย่อยของไก่ และหมูนั้นต่างกัน ไก่นั้นมีกระเพาะบด(กึ๋น) ที่สามารถบดย่อยเปลือกหุ้มตัวหนอนให้แตกสลายได้ แต่ในกระเพาะหมูนั้น น้ำย่อยไม่สามารถย่อยเปลือกหุ้มตัวหนอนให้สลายตัวได้ หนอนก็จะถูกขับถ่ายออกมาโดยเปล่าประโยชน์ ดังนั้น ผู้ที่ใช้หนอนแมลงวันเป็นอาหารสุกรควรสำเหนียกในความจริงข้อนี้ด้วยนะครับ
โอกาสหน้าจะเอารายละเอียดเรื่องนี้มาจาระไนต่อ และพ่วงด้วยการเลี้ยงสุกรด้วย สาหร่าย spirulina ล้วนๆ เนื้อที่ได้จากการเลี้ยงดูด้วยสาหร่ายชนิดนี้ กินดิบได้ สดๆ (อะไรจะปานนั้น)